Wy kenne ûngefear tweintich runeynskripsjes, koarte teksten op deistich ark dat fûn is lâns de Noardseekust yn Nederlân en Dútslân. Is dat no wol of net skreaun Frysk? En wat wie eins de funksje fan dy ynskripsjes, wat fertelle de losse wurden ús oer de eigeners fan dat ark en har skriftlike kultuer?

De sjueryleden stelden fêst dat yn dy bulte boeken de balâns tusken tradysje en eksperimint de kant fan de tradysje oer hong. Sy doelden dan op realistysk proaza mei in oriïntaasje op de eigen Fryske plattelânssituaasje, in protte skiednis, in autobiografyske ynstek en taalgebrûk rjochte op it oerbringen fan de ferhaalline. Mar der wie ek oar wurk. 

‘As ferslachjouwer ha ik fjirtich jier ûnder de minsken west. Dan hast op ’t lêst oeral wolris west en oeral wolris sjoen.’ Yn syn arkje tusken De Feanhoop en Drachten hie Rink van der Velde (1932-2001) in soarte fan kluzenersbestean. Ielfiskje en ielrikje, fûken boetsje, jeie en sa út en troch in feest ha foar freonen en kunde – sa brocht er syn simmers troch.

De bizarre sênes fan it toanielstik Waatze Gribberts bruyloft (1701) litte jin tinke oan filmkes op YouTube, bygelyks wannear’t Waatze fertelt dat er syn eigen koarre opslikke hat doe’t er sa dronken wie as in kanon. Wie dit (anonime) toanielstik yn de achttjinde iuw noch oeribele populêr, yn de njoggentjinde iuw waard der skande fan sprutsen. Lokkich die bliken dat it de bewurking fan in Dútsk toanielstik wie.

Literatuerwittenskippers bestudearje it atelier fan de skreaune taal. Se ûndersykje hoe’t it om en ta giet yn dat atelier. Hoe wurkje skriuwers mei de talen dy’t sy ta har foldwaan ha?

Trinus Riemersma syn liifspreuk wie ‘ik kin net oer gedonder/ mar ik kin der noch minder sonder’. Yn syn lange skriuwerskarriêre (1959-2011) wie er redakteur fan fjouwer tydskriften, wêrûnder De Tsjerne en Trotwaer, fersette er him mei syn eigen, folle fonologysker stavering tsjin de ‘Steatestavering’, it staveringskompromis fan Provinsjale Steaten dat nei tsien jier hottefyljen yn 1980 yngie, en wie er oprjochter fan twa útjouwerijen.